15 MART DÜNYA TÜKETİCİLER GÜNÜ
 
En temel insan haklarından tüketicinin korunması ile ilgili mevzuatın başında Anayasamızın 172 inci maddesi gelmektedir. Bu maddede; “Devlet, tüketicileri koruyucu ve aydınlatıcı tedbirleri alır, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini teşvik eder.” hükmü yer almaktadır. Bunun dışında tüketici; yasalar, yönetmelikler, tebliğler ve mahkeme kararları ile de korunmaktadır.         
 
Ülkemizde tüketicilerin korunması amacıyla 1995 yılında "4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun" çıkarılmış, ancak değişen ihtiyaçlar dikkate alınarak “6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun” 28 Kasım 2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmış ve 28 Mayıs 2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu kanunla tüketicilerimize, gelişmiş ülkeler standardında ve AB kriterlerine uygun birçok yeni hak getirilmiştir
 
Tüketicilerin bu hakları kullanabilmeleri, öncelikle bu konuda bilgi sahibi olmalarıyla gerçekleşebilir. Bu bilgiler;
● Mal veya hizmet satın alırken temel ihtiyaçlar tespit edilmeli,
● Satın alınacak mal veya hizmetin kaliteli, güvenli, ucuz ve sağlıklı olması konusunda araştırma yapılmalı,
● Satın alınacak ürünlerin benzer olması durumunda, “Yerli Malı” olanı tercih edilmeli,
● Firmalar arasında güvenirlilik ön planda tutulmalı,
● Medyanın ve reklamların etkisinde kalarak davranış gösterilmemeli,
● Her çeşit savurganlık ve israfın karşısında olunmalı,
● Tüketici haklarının yerleştirilmesi ve korunmasının; tüketicilerin birliği, organize olmaları ve örgütlenmeleriyle sağlanabileceğine inanılmalı,
● Tüketici haklarının aynı zamanda tüketici sorumluluğunu da gerektirdiği bilinmeli,
● Seçimler ve tercihler daha sağlıklı yapılarak piyasa şekillendirilmeli, satın alınacak mal ve hizmetler konusunda tam bilgiye sahip olunmalı,
● Bilinçli ve sorumlu davranarak üreticilerin; tüketici tercih ve isteğine uygun, kaliteli mal ve hizmetleri en uygun fiyata sunma yollarını aramaları sağlanmalı,
● Bilinçli ve sorumlu davranarak haklar yasal çerçevede aranmalı,
● Tereddüte düşülen konularda il tüketici hakem heyetleri ile ALO-175 Tüketici Danışma Hattından bilgi alınmalıdır.
 
Tüketici haklarını korumak üzere, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında tüketici hakem heyetleri kurulmuştur. Tüketici hakem heyetlerine gelen şikâyetler yasal mevzuat çerçevesinde görüşülüp, değerlendirilerek karara bağlanmaktadır. 2024 yılı içerisinde Tüketici Hakem Heyetlerine yapılan başvurularda limit değer 104.000,00 TL’nin altında iken 2025 yılında bu değer 149.000,00 TL’ ye yükseltilmiş ve bu değerlerin altında bulunan tüketici uyuşmazlıklarında İl Tüketici Hakem Heyetimiz görevli kılınmıştır.
 
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında, 2024 yılı içerisinde İl Tüketici Hakem Heyetimize 1057 tüketici başvuruda bulunmuş, bu şikâyetlerden karara bağlanmış olan 915             başvurunun 203’ü için bilirkişi incelemesi yaptırılmış ve inceleme aşamasında 142 dosya 2025 yılına devredilmiştir. Karara bağlanan 915 başvurunun 557’si tüketici lehine (% 62,64), 358’i ise tüketici aleyhine (% 37,36) sonuçlanmıştır.
 
2024 yılında Tüketici Hakem Heyeti kararlarının 33’üne karşı Asliye Hukuk Mahkemesine (Tüketici Mahkemesi Sıfatıyla) itiraz edilmiş, bu karanlardan 30’u onaylanmış (% 90,91), 3 kararımız ise başvurucu satıcı/sağlayıcı lehine (% 9,09) bozulmuştur.
 
Dünya Tüketiciler Günü dolayısıyla, ilimiz ve ülkemiz tüketicilerinin 15 Mart Dünya Tüketiciler Gününü kutluyor, tüketicilerin İşyeri Dışında Satış Yetki Belgesi bulunmayan kişiler ile güvensiz sitelerden alışveriş yapmamalarını, her türlü alış verişlerini belgelendirmelerini, karşılaştıkları her türlü soruna ilişkin bilgiyi il tüketici hakem heyeti ve ALO-175 Tüketici Danışma Hattından alabileceklerini önemle hatırlatır, bu günün tüketici bilincinin ve tüketici sorumluluğunun gelişmesine katkı sağlamasını temenni ederim.                              
                                                                                                          
   Mürsel YAŞAR
 Ticaret İl Müdürü